عثمانیان یا مردم ترکیه امروز، جشن نوروز را به عنوان یکی از معدود روزها جشن می‌‌گرفتند. در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی که «نوروزیه» نامیده می‌‌شد، برای پادشاهان و درباریان تهیه می‌کرده که گفته شده است این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه می‌‌شده و شفابخش بسیاری از بیماری‌ها و دردها بوده و باعث افزایش قدرت بدنی می‌‌شده است. مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهار طبیعت و شروع تجدید حیات و طراوت در جهان و برخی روز مقدس در مقابل شب قدر و شب برائت و برخی عامل اتحاد و همبستگی و حتی آن را زادروز امام علی و تعیین ایشان به خلافت و سالروز ازدواج ایشان با فاطمه دانسته اند.
نوروز تا نخستین سال‌های تشکیل جمهوری ترکیه در میان ترکان ترکیه پایدار ماند و سپس رفته رفته اهمیت پیشین خود را از دست داد و تنها در مناطق کردنشین و در پاره‌ای از مناطق شمال، رسم وآیین نوروز موجودیت خود را حفظ کرده است.
در شهرهای جنوب شرقی ترکیه، مانند دیاربکر، اورفا، ماراش، و مرسین، نوروز مراسم باشکوهی دارد که بیشتر نماینده و منعکس کننده فولکلر مردم آن نواحی است.
از ویژگی های آن یکی نواختن پر سر و صدای سورنا و دهل و دیگری ایراد سخنرانی های آتشین در کنار کپه های آتش است. این آئین ها در میدان های بزرگ و اصلی شهرها و روستا ها برگزار می گردد و جمعیت انبوهی از زن و مرد، در حالی که دست هم را می گیرند، به دور کپه های آتش به رقص و پایکوبی می پردازند. در خانه ها پختن شیرینی های خانگی و غذا های خاص نوروز از سنت های دیگر مراسم نوروزی است.
در غرب آن کشور تا همین اواخر خانواده های کرد، آئین های نوروز را در داخل خانه ها و بطور خصوصی بر گزار می کردند، اما از اواسط دهه 1980به این سو بر گزاری مراسم نوروز در ترکیه نه فقط صورت علنی و آشَکار به خود گرفت، بلکه آئین های آن به یک نماد اعتراضی درآمد و به وسیله ای برای ابراز مخالفت با سیاست های دولت تبدیل شد و شکل نوعی پرچم سیاسی گرفت.
در زمان نخست وزیری خانم تانسو چیلر، که مذاکره برای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا وارد مراحل تازه ای شد، آن اتحادیه به رسمیت شناختن حقوق اقلیت ها را در صدر فهرست اصلاحاتی که انجام آن ها را از ترکیه خواستار شد، قرار داد. و سرانجام روز اول فروردین با تصویب مجلس به عنوان نوروز، ( NEV RUZ ) و تعطیل رسمی و دولتی اعلام شد. اما در این میان واقعه غیر منتظره ای اتفاق افتاد، و آن این که، بعد از اعلام آزادی برگزاری مراسم نوروز در سراسر ترکیه و تعطیل رسمی و ملی، نه فقط همه آن جوش و خروش پیشین و شعر و شعارهای آتشین و کنایه آمیز سیاسی به یکباره فرو کش کرد بلکه حتی در خانه ها هم تدارکات و هیجانات نوروزی تقریباً به دست فراموشی سپرده شد.

(منبع عکس: خبرگزاری مهر)

در آغاز بهار، دولت ترکيه در شهرهای مختلف اين کشور، از جمله استانبول، جشن هايی را برگزار می کند که در آن علاوه بر اهالی ترکيه، اقوام ديگر کشورهای ترک زبان با مراسم مخصوص و بومی خود و با در دست داشتن پرچم هايشان حضور دارند.
در استانبول که مرکز اصلی تجاری و گردشگری ترکيه محسوب می شود، در چند نقطه شهر از جمله مکانی بين مساجد مشهور اياصوفيه و سلطان احمد که روزانه ميزبان تعداد زيادی از گردشگران است، مراسم نوروزی اجرا می شود.
جشن را گروه موسيقی"مهتر" آغاز می کنند که در تشريفات رسمی و مناسبتهای ملی ترکيه، با لباس سپاهيان عثمانی رژه می روند.
اعضای اين گروه که يادآور جنگاوران دوران امپراتوری هستند و لباسهای قرمز و سبز بر تن، کلاه های کشيده ای بر سر و شمشيرهايی بر کمر دارند، با طبل های بزرگ خود، فرارسيدن جشن نوروز را اعلام می کنند.
پس از آن، پرچم برخی کشورهای آسيای ميانه به همراه پرچم جمهوری آذربايجان بر افراشته می شود و سپس گروه های سنتی به برپايی آيين های نوروزی خاص منطقه آسيای ميانه می پردازند.
اما در صف پرچمهای رنگارنگی که برافراشته می شود و نماينده کشورهايی هستند که آيين نوروز را برگزار می کنند، جای فارسی زبانان خالی است و نامی از ايران، افغانستان و تاجيکستان برده نمی شود. اين جای خالی، برخی مسافران ايرانی را که به تماشای مراسم آمده اند، غافلگير می کند. شگفتی آنها از آنجاست که سالها عادت کرده اند، خود را "ميزبان" دائمی جشنی بدانند که حالا در اين سرزمين، "ميهمان" رسمی آن هم تلقی نمی شوند.
از جمله برنامه های متنوع اين مراسم، می توان به نواختن سازها و انجام رقص های محلی، شکستن تخم مرغ و پريدن برخی از مردم ومسئولان محلی از جمله، شهردار و مقامات ارتشی از روی آتش اشاره کرد.
تخم مرغ ها برای "دور کردن چشم بد" در مراسم خاصی شکسته می شوند؛ افرادی با گاری های پر از تخم مرغ رنگی به استقبال مهمانان می روند و اين تخم مرغ ها، روی ميزهای مخصوصی که بر آن، جاتخم مرغی هايی پيش بينی شده با چکش پلاستيکی شکسته می شوند.
زنان و مردانی با لباس های سنتی قفقازی که به رنگ های شاد بهاری است، شروع به رقص می کنند و همزمان گروه هايی نيز با تار و نی به آواز خوانی مشغول می شوند و تماشاگران اين جشن که بيشتر شامل محصلان مدارس و گردشگران خارجی هستند را سرگرم می کنند.
 

گردآورنده: صفورا الیاسی، کارشناس واحد آموزش شرکت پردازش موازی سامان

منابع:

1.     iran-tejarat.com/News/Cat11/News10634.html

2.     www.radiofarda.com/content/o2_turkey_nowruz/440219.html

3.     irdiplomacy.ir/index.php?Lang=fa&Page=24&TypeId=3&ArticleId=1641&Action=ArticleBodyView

4.     www.noandish.com/com.php?id=7777