|
مردم قزاقستان نوروز را اعتدال بهاری می‌‌دانند و بر این باورند که در
این روز ستارههای آسمانی به نقطه ی ابتدایی میرسند
و همه جا تازه میشود و روی زمین شادمانی برقرارمی‌شود. همچنین قزاقها
معتقدند که نوروز آغاز سال است و در میان آنان عبارات زیبایی درباره
ی نوروز وجود دارد. نوروز روزی است که یک سال منتظرش بوده‌اند
نوروز روزی است که خیر بر زمین فرود آمده و بالاخره نوروز روزی است که
«سنگ نیلگون» سمرقند آب میشود.
نام‌های دیگر نوروز در قزاقستان "اولیس کونی" به معنی نخستین روز سال
نو یا "اولیستین اولیکونی" به معنی روز بزرگ مردم است.
در شب سال نو قزاقها بر بالای درِ خانهها دو عدد شمع روشن میکنند. مردم
قزاقستان بر این باورند که در نوروز ستارههای آسمانی به نقطهی ابتدایی
میرسند. همهجا تازه میشود و روی زمین شادمانی برقرار میشود.
در شب نوروز دختران روستایی قزاق با گوشت اسب که "سوقیم" نام دارد،
غذایی بهنام "اویقی آشار" همراه با آویز میپزند و از جوانهایی که
دوستشان دارند، پذیرایی میکنند. آنان نیز در قبال آن به دختران آیینه و
شانه و عطر هدیه میکنند که آنرا "سلت اتکیتر" بهمعنای علاقهآور مینامند.
اگر در نوروز باران یا برف ببارد قزاقها آنرا به فال نیک گرفته و
معتقدند که سال خوبی پیشرو خواهندداشت. در عید نوروز مردم لباس نو و
سفید به تن میکنند که نشانهای از شادمانی است.
در جشن نوروز جوانان یک اسب سرکش را زین کرده و عروسکی که ساخته دست
خودشان است با آویز زنگوله‌ای به گردنش درساعت سه صبح که ساعتی معین از
شب قزیر است رها نموده تا به این شکل مردم را بیدار کنند. عروسک در
حقیقت نمادی از سال نو است که آمدن خود را سوار بر اسب به همه اعلام می‌کند.
دید و بازدید اقوام دراین روزها با زدن شانه‌ها به یکدیگر از آیین و
رسوم مردم قزاق در روزها جشن نوروز می‌‌باشد، همچنین پختن غذایی به نام
نوروز گوژه (گوژه = آش) که تهیه¬ی آن به معنی خداحافظ با زمستان و
غذاهای زمستانی است و از هفت نوع ماده غذایی تهیه میشود در این روزها
جزو آیین و رسوم این سرزمین می‌‌باشد.
مسابقات معروفی نیز در روزها نوروز در قزاقستان برگزار میشود که از
مهم‌ترین آنان می‌توان به «قول توزاق» اشاره نمود که بین گروه¬های مرد
و زن برگزار میشود. اگر برنده زن‌ها باشند قزاقها معتقدند آن سال خوب
و پر برکتی است اگر مردها پیروز شوند آن سال نامساعد خواهد بود. از
دیگر مسابقات می‌توان به «کوکپار» برداشتن بز از مکانی مشخص توسط
سواران، آودار یسپاق، قیزقوو و آلتی باقان اشاره نمود. در عصر نوروز
نیز مسابقه¬ی «آیتیس» آغاز میشود که مسابقه¬ی شعر و شاعری است.
در این ایام خانواده‌ها خانه‌های‌شان را مرتب میکنند چون عقیده دارند
که تمیز بودن خانه در آغاز سال نو باعث میشود افراد آن خانه دچار
بیماری و بدبختی نشوند ، قالی‌ها و پرده‌ها را می‌شویند، همهجا را با
گل تزئین میکنند و لباس‌های نو می‌خرند و در طول دید و بازدید عید
همان‌ها را به تن میکنند. بچه‌ها در این روزها پول عیدی می‌گیرند. چون
این روز آغاز سال است رسمی هست که مردم در این روز به اختلافات پایان
می‌دهند، طلب‌ها را می‌بخشند و توهین‌ها را نادیده می‌گیرند. همچنین
قزاقها عقیده دارند باید فرد مهربان، دلنشین، شوخ و خوش‌نامی داشته
باشید که اولین کسی باشد که به خانه‌تان بیاید که پاهای خوب به خانه‌تان
باز بشود. قزاقها عقیده دارند هرچه بیشتر نوروز را جشن بگیری در سال
بعد موفقیت بیشتری را تجربه خواهی کرد. وقتی تعطیلات نوروز فرامی‌رسد
قزاقها لباس عید به تن میکنند، به دید و بازدید هم می‌روند و به هم
تبریک می‌گویند، بهترین آرزوها را برای هم میکنند و آرزوی بخت خوش در
سال آینده برای هم دارند
جشن را معمولا در ظهر برگزار میکنند بعد از آن هم معمولا برای اجداد و
نیاکان دعا می‌خوانند. در پایان جشن مسن‌ترین فرد حاضر برای دیگران طلب
آمرزش (باتا) می‌کند تا خوشبختی نصیب تک‌تک افراد خانواده شود. در جشن
نوروز قزاقستان حضور عدد هفت همه جا به چشم می‌خورد؛ به این ترتیب هفت
روز هفته را مجسم میکنند که واحد زمان ابدیت کهکشان است. جلوی پای
آکساکال‌ها (ریش سفیدها یا پیرمردها) هفت کاسه یا «نوریز کوزه» می‌گذارند
که در آن‌ها هفت نوع غله وجود دارد. «برکوتچی» یا شکار با عقاب طلایی
هم سنتی است که از 10 قرن پیش در ایام نوروز در قزاقستان اجرا میشود.
در باور قزاقها هدیه دادن جوجه‌پرنده شکاری به پسران نوجوان معادل
آرزوی شجاعت و قدرت برای اوست. رام کردن عقاب طلایی هنر نادر و پرزحمتی
است. پرنده تازه اسیرشده خیلی آرام با صاحبش (برکوتچی) خو می‌گیرد.
پسری که عقاب هدیه گرفته چند شب اول را همراه با پرنده نمی‌خوابد تا هر
دو با هم ناراحتی و نبود آسایش را تحمل کرده باشند. نخست، پرنده باید
فقط از دست صاحبش غذا (یک تکه گوشت خام) بگیرد. وقتی پرنده به شکارچی و
اسب و سگ او عادت کرد وارد مرحله بعدی تعلیمات میشود یعنی اول روباه
کشته و پرشده‌ای را شکار می‌کند و پس از اینکه در این کار ماهر شد به
شکار واقعی فرستاده میشود.
گردآورنده: صفورا الیاسی، کارشناس واحد
آموزش شرکت پردازش موازی سامان
منابع:
1.
www.chn.ir/CHN-Nowrooz/News/MainNews.aspx
2.
www.balagh.net/persian/specific/nowrouz/m03.htm
3.
www.turkmenstudents.com/modules/smartsection/item.php?itemid=383
4.
www.hamshahrionline.ir/News/?id=49003
5.
aftab.ir/articles/art_culture/cultural_heritage/c5c1206525921_new_year_p1.php
|
